Tutorials

Tìm hiểu các định dạng hình ảnh: PNG, JPG, TIFF & GIF

tim hieu cac dinh dang hinh anh pho bien

Ở bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu về các định dạng hình ảnh phổ biến nhất hiện nay, giúp cho bạn có một cái nhìn cụ thể về các định dạng đó cũng như lựa chọn định dạng hình ảnh phù hợp khi xuất bản.

Điều đầu tiên bạn cần hiểu về định dạng hình ảnh là sự khác biệt giữa raster và vector. Các hình ảnh raster được ghép lại với nhau bằng một tập hợp các pixel hoặc cái khối đơn lẻ để tạo ra một hình ảnh. Các định dạng hình ảnh phổ biến nhất – JPG, PNG và GIF là hình ảnh raster. Mọi hình ảnh được tìm thấy trực tuyến hoặc in đều thuộc định dạng này.

Các pixel có tỷ lệ nhất định được xác định bởi chất lượng của chúng (độ phân giải cao hoặc độ phân giải thấp). Khi chúng được mở rộng để chiếm không gian mà chúng không được thiết kế ban đầu để vừa vặn kích thước, chúng sẽ bị biến dạng (cụ thể khi chúng ta phóng to hình ảnh để phù hợp cho tỉ lệ khung hình thường sẽ bị vỡ). Không thể thay đổi kích thước của một hình ảnh raster mà không làm giảm độ phân giải của nó. Vì vậy, tốt hơn hết chúng ta sử dụng đúng kích thước của nó.

Ngược lại, hình ảnh vector linh hoạt hơn nhiều vì sử dụng công thức tỷ lệ thay vì pixel. Các định dạng EPS, AI và PDF lý tưởng để tạo hình ảnh cần phải thay đổi kích thước nhiều lần. Hình ảnh của logo và thương hiệu thường được tạo ra dưới dạng vector. Điều tuyệt vời của vector là khả năng thay đổi kích thước từ rất nhỏ như tem thư đến khổ lớn như một quảng cáo billboard mà không làm giảm chất lượng hình ảnh.

Về mặt nén, tất cả các tệp hình ảnh thuộc hai loại chính: lossy và lossless. Khi giải nén, các định dạng hình ảnh lossy mất một số dữ liệu ban đầu vì vậy có chất lượng thấp hơn so với file gốc ban đầu. Ngược lại, các định dạng hình ảnh lossless lưu lại kết xuất hình ảnh chính xác theo từng pixel để duy trì chất lượng hình ảnh. Tuy nhiên, quá trình này đòi hỏi nhiều khoảng trống hơn.

Định dạng hình ảnh

Khi tạo hoặc chỉnh sửa đồ họa, việc học cách hoạt động của các định dạng hình ảnh khác nhau là quan trọng. Nếu lưu ảnh đã được chỉnh sửa tỉ mỉ ở định dạng sai thì bạn có thể làm mất chất lượng ban đầu hoặc nếu chỉnh sửa lại sẽ bị vỡ hoặc mờ.

Mặc dù có hàng loạt các định dạng hình ảnh được sử dụng để lưu trữ và hiển thị hình ảnh, nhưng có những định dạng được coi lại “nặng ký” trong ngành ảnh. Đây là những định dạng hình ảnh được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.

1. JPG

Định dạng JPG

JPEG, hay còn gọi lại JPG, là viết tắt của Joint Photographic Experts Group. Kể từ khi được hình ảnh vào năm 1994, tệp JPG được coi là định dạng tệp đồ họa tiêu chuẩn. Nó được cho là định dạng hình ảnh trực tuyến phổ biến nhất.

Gần như mọi máy ảnh kỹ thuật số đều sử dụng định dạng JPG. Người dùng có thể chụp ảnh và lưu chúng dưới dạng JPG. Vì tệp nhỏ hơn nên JPG cực kỳ thân thiện với web. Chúng không chiếm nhiều không gian và JPG ít bị nhiễu hơn GIF.

Sử dụng JPG cho ảnh và hình ảnh có vô số màu sắc. Định dạng này dựa trên thuật toán nén phức tạp cho phép người dùng tạo đồ họa có kích thước nhỏ hơn bằng cách giảm chất lượng hình ảnh.

JPG không phù hợp với những bức ảnh có văn bản, các khối màu đồng nhất có kích thước lớn và các định dạng cơ bản có cạnh sắc nét. Khi hình ảnh được nén, văn bản, màu sắc hoặc các cạnh có thể bị mờ. Điều này sẽ dẫn đến một hình ảnh không sắc nét như mong muốn nếu nó được lưu bằng định dạng khác.

Ưu điểm của JPG:

  • Hỗ trợ màu 24-bit, với 16 triệu màu và kết hợp màu sắc khác nhau
  • Có màu sắc phong phú, rực rỡ lý tưởng cho những bức ảnh yêu cầu sự tập trung chính xác vào chi tiết màu sắc
  • Là định dạng hình ảnh được công nhận và chấp nhận rộng rãi nhất
  • Hoạt động tốt trên hầu hết các hệ điều hành

Nhược điểm của JPG:

  • Có thể tiết lộ nhiều thông tin
  • Có thể phát sinh các hiện tượng artifacts sau khi nén
  • Không thể tạo ảnh động

2. GIF

Định dạng GIF

GIF được viết tắt của Graphics Interchange Format. Nó cắt giảm số lượng màu (có thể từ hàng nghìn đến hàng trăm nghìn) trong một hình ảnh xuống còn 256 màu. Không giống như JPG, GIF hỗ trợ tính trong suốt. Chúng có khả năng độc đáo là hiển thị một loạt hình ảnh, giống như video, được gọi là GIF động.

GIF không mất dữ liệu vì vậy hiệu quả hơn trong việc nén đồ họa chỉ bằng một màu. Tuy nhiên, chất lượng của nó không tốt bằng khi cho ra những bức ảnh sắc nét và chi tiết. GIF có thể được sử dụng hiệu quả cho đồ họa có màu sắc hạn chế, như biểu trưng và biểu đồ hoặc cho hình ảnh cần độ trong suốt. Tránh sử dụng GIF cho hình ảnh có nhiều màu chi tiết và màu sắc sẽ làm giảm chất lượng và đôi khi file dung lượng khá lớn.

Ưu điểm của GIF:

  • Hỗ trợ tính trong suốt (transparency)
  • Thực hiện hình ảnh động khiêm tốn
  • Đặc trưng chất lượng lossless
  • Hoạt động tốt với đồ họa có số lượng màu sắc hạn chế

Nhược điểm của GIF:

  • Giới hạn đồ họa chỉ với 256 màu sắc
  • Được coi là hơi lạc hậu so với các định dạng khác

3. PNG

Định dạng PNG

PNG là viết tắt của Portable Network Graphics. Đây là một định dạng nén hình ảnh, được kỳ vọng sẽ thay thế định dạng GIF ở một thời điểm nào đó. Khác với GIF, PNG được tạo ra bởi một nhóm Internet đặc biệt để không có bản quyền. PNG cung cấp nhiều nâng cấp và tính năng tốt hơn khi so sánh với GIF.

Nhưng tương tự như GIF, một tệp PNG được nén theo cách không mất dữ liệu. Nó không nhằm mục đích thay thế tệp JPG mà thay vào đó nó cho phép người dùng cân bằng giữa kích thước của tệp và chất lượng hình ảnh khi nén. Nói chung, đồ họa được lưu ở định dạng PNG thường được nén nhiều hơn 10 đến 30% so với hình ảnh được lưu ở định dạng GIF.

Giống như JPG, tệp PNG không thể tạo hoạt ảnh. Với khả năng lưu trữ các lớp màu, tệp PNG được cho là lựa chọn tốt nhất cho những bức ảnh đang trong quá trình chỉnh sửa. Ngoài việc không mất dữ liệu, PNG còn lại mã nguồn mở. Chúng có thể được tạo bằng nền trong suốt.

Định dạng PNG được tạo ra để thay thế cho các định dạng GIF khi có vẻ như GIF phải chịu một khoản phí bản quyền. Và tương tự như GIF, PNG cũng không phù hợp cho các bức ảnh tiêu chuẩn. Mặc dù có thể tìm cách khắc phục vấn đề về banding, nhưng vấn đề chủ yếu về kích thước của hình không bao giờ biến mất. Các mẫu điện thoại cũ cũng không hỗ trợ PNG.

Ưu điểm của PNG:

  • Tính năng nén không mất dữ liệu đồ họa không bị giảm chất lượng và chi tiết
  • Có tính năng tốt hơn GIF
  • Tạo kích thước tệp nhỏ hơn so với GIF
  • Hỗ trợ tính minh bạch tốt hơn

Nhược điểm của PNG:

  • Tạo các tệp cực lớn yêu cầu quá nhiều dung lượng (đôi khi còn lớn hơn cả JPG)
  • Không thể tạo ảnh động

4. TIFF

Định dạng TIFF

TIFF là viết tắt của Tagged Image File Format. Nó được sử dụng rộng rãi bởi các chuyên gia trong nghành ảnh, những người thích sử dụng tính năng nén không mất dữ liệu. Tuy vậy nó lại ít phổ biến hơn so với các định dạng khác. Điều này có lẽ là do nó hiếm khi được các trang web thừa nhận là một loại tệp. Ngoài ra, có một số tệp TIFF, nhưng không có một trình đọc nào có thể quét được và đọc tất cả. Điều này dẫn đến các vấn đề về định dạng khác nhau. Nhưng về mặt in ấn, định dạng TIFF dược coi là một trong những lựa chọn tốt nhất.

TIFF được phát triển bởi Aldus với mục đích xuất bản trên máy tính để bàn. Đến năm 2009, quyền kiểm soát chính của nó đã được chuyển sang hệ thống Adobe. Các định dạng TIFF được người dùng thông thường ưu chuộng, nhưng thực sự được công nhận nhiều hơn với các nhà thiết kế đồ họa và chuyên gia ảnh. Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy TIFF là một định dạng phổ biến đối với người dùng Apple.

Định dạng hình ảnh này dễ sử dụng trên các chương trình xử lý bố cục trang, đăng trang và chỉnh sửa ảnh. Nó cũng là một định dạng hình ảnh phong phú được hỗ trợ bởi nhiều phần mềm hình ảnh khác nhau. Nó có thể ghi lại dữ liệu đồ họa halftone với các độ tương phản pixel khác nhau, làm cho nó hoàn hảo cho việc xử lý, lưu trữ và in ấn đồ họa. Khi nói đến định dạng hình ảnh raster, TIFF được coi là “vua”.

TIFF cũng là định dạng tệp phổ biến nhất được tìm thấy trong phần mềm như Photoshop, cũng như các chương trình bố cục trang như Quark và InDesign.

Ưu điểm của TIFF:

  • Cực kỳ linh hoạt
  • Hỗ trợ các định dạng nén khác nhau (bao gồm không nén)
  • Tạo ra hình ảnh chất lượng cao với tất cả màu sắc và thông tin được lưu trữ
  • Lưu định dạng với các layer

Nhược điểm của TIFF:

  • Kích thước tệp cực lớn
  • Đòi hỏi thời gian truyền tải lâu
  • Đòi hỏi tiêu thụ dung lượng ổ đĩa đáng kể

5. WebP

Định dạng WEBP

Webp là một định dạng hình ảnh có khả năng nén rất cao do Google phát triển nhằm mục đích tối ưu hóa quá trình duyệt web. Webp có hai hình thức là nén không mất dữ liệu và nén mất dữ liệu. Nếu sử dụng định dạng Webp thì người quản trị và phát triển web hoàn toàn có thể tạo ra những bức ảnh có dung lượng nhỏ, phong phú vì giúp cho quá trình tải web được nhanh hơn.

Dựa trên nền tảng video VP8, Webp cung cấp hình ảnh chất lượng cao với kích thước nhỏ hơn PNG hoặc JPG. Nó kết hợp và cải thiện chất lượng tốt nhất của các định dạng JPG và PNG bằng cách cung cấp tính năng nén ảnh nâng cao.

Ưu điểm của WebP:

  • Giúp tối ưu hiệu suất khi tải trang do có dung lượng nhỏ
  • Không gian lưu trữ ít hơn
  • Hỗ trợ cả nền trong suốt của PNG và ảnh động của GIF

Nhược điểm của WebP:

  • Chưa được hỗ trợ trên nhiều các trình duyệt khác
  • Một số phần mềm như Photoshop không hỗ trợ định dạng Webp
  • Chất lượng hình ảnh vẫn bị giảm

Các định dạng hình ảnh khác

6. RAW

Định dạng RAW

RAW là định dạng tệp lưu lại tất cả dữ liệu hình ảnh mà cảm biến của máy ảnh ghi được khi bạn chụp ảnh. Những hình ảnh này được gọi là “thô” vì lý đơn giản là chúng vẫn chưa được qua xử lý. Chúng chưa được xử lý nên chưa thể chỉnh sửa, thao tác hoặc in được. Mỗi thương hiệu máy ảnh thường có định dạng thô độc quyền của riêng mình.

Ví dụ: Nikon là .NEF, Sony là .ARW, Canon có đuôi của file RAW là .CRW hoặc .CR2.

Hình ảnh có định dạng RAW thường có một lượng lớn dữ liệu không nén. Vì lý đo này, kích thước tệp của ảnh RAW cực kỳ lớn. Tuy nhiên các nhiếp ảnh gia thường chỉnh sửa ảnh ở định dạng này để có chất lượng ảnh tốt nhất.

7. BMP

Định dạng BMP

BMP hoặc Bitmap là các tệp hình ảnh Windows. Tại thời điểm đó, nó là một trong số rất ít định dạng hình ảnh. Tệp BMP rất lớn và không bị nén. Tuy nhiên, hình ảnh rực rỡ màu sắc, chất lượng cao, khá đơn giản và phụ hợp tất cả các máy và thiết bị chạy hệ điều hành Windows. Tệp BMP còn được gọi là hình ảnh paint.

Bitmap được tạo thành từ hàng triệu điểm được gọi là pixel với nhiều màu sắc và vị trí khác nhau để tạo hình ảnh hoặc pattern. Tệp có thể là hình ảnh 8-bit, 16-bit hoặc 24-bit. Vì vậy, khi bạn chỉnh sửa một hình ảnh BMP để làm cho nó nhỏ hơn hoặc lớn hơn, sẽ khiến hình ảnh bị xấu và đôi khi không rõ ràng.

Tệp BMP không phổ biến vì chúng không thân thiện với web và chỉ giới hạn ở các chương trình Windows.

8. SVG

Định dạng SVG

SVG là viết tắt của Scalable Vector Graphics. Tệp SVG là các tiêu chuẩn web dựa trên XML xác định đồ họa và hoạt ảnh cố định có hai chiều. Định dạng này đã tồn tại hơn một thập kỷ. Nhưng với sự đột phá hiện tại của HTML5 thì nó đã nhận được sự chú ý từ người dùng. Hiện tại, định dạng SVG cho phép người dùng tạo đồ họa tĩnh hoặc đồ họa động chất lượng cao mà không làm mất thông tin khi kích thước của chúng thay đổi. Điều này có nghĩa là, với SVG có thể tạo hình ảnh đẹp như nhau trên màn hình điện thoại nhỏ và trên màn hình TV lớn 75 inch.

Xem thêm: Tìm hiểu các định dạng font chữ: TTF, OTF, WOFF, EOT & SVG

9. EPS

Định dạng EPS

Khác với các định dạng hình ảnh raster, định dạng EPS thuộc loại vector. Vector là tuyệt vời vì chúng cho phép người dùng thay đổi kích thước và chia tỷ lệ hình ảnh theo bất kỳ kích thước nào họ muốn mà không bị ảnh hưởng đến chất lượng. Các tệp EPS có thể dễ dàng được chuyển sang các chương trình khác nhau để xử lý ảnh.

10. PDF

Định dạng PDF

PDF là một trong những định dạng phổ biến nhất trong tất cả định dạng tệp. Nó có thể được chỉnh sửa, chia sẻ, sao chép, in ấn và nhiều tính năng khác. Nó nhúng tất cả dữ liệu vào một tệp, có thể bao gồm hình ảnh, văn bản và bố cục, không phụ thuộc vào chương trình nào được sử dụng để tạo tệp đó. Đây cũng là một định dạng dễ sử dụng nhất vì nó khá đơn giản và tương thích với tất cả hệ điều hành và ứng dụng.

Kết luận

Tóm lại, với những kiến thức cơ bản bên trên hy vọng phần nào bạn đã hiểu được về các định dạng hình ảnh khác nhau, từ đó bạn có thể dễ dàng lựa chọn đúng định dạng trước khi xuất file.

Chúc các bạn thành công!

Rate this post
Shares:
guest

0 Comments
Newest
Oldest
Inline Feedbacks
View all comments